Batman Kozluk (Hezo) ilçesi Şemdinağa Mahallesinde bulunan bir buçuk asırlık tarihi evlerin koruma altına alınmasını isteyen ev sahipleri, tarihi evlerin eski yapısına göre restore edilerek turizme kazandırılmasını istiyor.

150 ila 200 yıllık bir geçmişleri olduğu belirtilen evler yazın serin, kışın ise sıcak tutmasıyla biliniyor. Ev sahipleri, ilçede günden güne azalmakta olan tarihi yapıların korunmasını istiyor.

İlçe halkının vazgeçmediği bu tarihi evlerin büyük bir bölümü doğal ve beşeri sebeplerden dolayı yıkıldı. Zamanla birçok kişiye ev sahipliği yapan tarihi evlerin yıkılan bazı bölümlerinin ise eski yapısına uygun olmayan taşlarla yapılması tarihi dokuya zarar verdiği eleştirilerine yol açıyor.

26 yıldır tarihi evlerde yaşadığını belirten Abdulbari Atalay, evin yapısını beğendiklerini, evlerinin kışın sıcak, yazın ise serin olduğunu söyledi.

Tarihi duvarların dış cephesinde bazı çatlamaların olduğunu söyleyen Atalay, "26 yıldır burada oturuyoruz. Evimiz, tarihi ve güzel bir ev. Kış aylarında sıcak, yaz aylarında ise serin bir havası var. Bu tarihi evlerin bazı yerlerinde zamanla tahribatlar oluştu. Duvarlarında kırılmalar ve çatlaklar var. Ev dökülür mü dökülmez mi biz bunu bilemiyoruz. Ancak bu işten anlayan mühendisler falan anlayabilirler. Bu evler çok eskidir. Eskiden Kozluk’ta bir simge durumundaydı bu evler. Eski taşlardan yapılmış ve üstü Gümüşörgü (Tımok) köyünden getirtilen ağaç (spinder) kütükleriyle yapılmış. Büyüklerimizin anlattıklarına göre burası eskiden Kozluk'un en zengin insanlarına ev sahipliği yapmış. En eski kaymakamlar, savcılar, hâkimler bu evlerde kalmış." ifadelerini kullandı.

"Evler 150-200 yıllık bir geçmişe sahip"

Tarihi evlerin zamanla deprem ve sel gibi doğal yollarla tahribata uğradığını ve yüzde yüz evlerde hasar meydana geldiğini aktaran Tevfik Tufan ise geçmişi 150-200 yıla dayanan bu evlerin koruma altına alınmasını ve restore edilmesini istediklerini söyledi.

Tufan, "Bu tarihi evler süreç içerisinde deprem ve sel felaketlerinden dolayı zarar gördü. Bu evler birer tarihi evlerdir ve duvarlarında hala figürler mevcuttur. Devlet, zamanında bu evlere sahip çıkmadı. Hatta bizler de AFAD’a başvurduk, dilekçe verdik fakat yine de herhangi bir yetkili bu evlere sahip çıkmadı. Bu evler 150-200 yıllık bir geçmişe sahip. Bu evlerin koruma altına alınmasını ve eski siluetine uygun şekilde restore edilerek “Tarihi Değer” statüsüne alınmasını ve turizme kazandırılmasını istiyoruz." ifadelerini kullandı.

Şu anda ilçede yaşayan hiç kimsenin bu evlerin yapılışını hatırlamadığını söyleyen ev sakinlerinden Mahmut Tekin ise şunları söyledi: "Bu evlerin yapılışını kimse hatırlamıyor. Bunlar 150 belki de 200 yıllık tarihi evler. Burası ilçe olmadan öncede bu evler vardı. Daha sonra buraya atanan mülki amirler burada kalıyorlardı. Çünkü kazada bu evlerden daha güzel ev yoktu o zaman. Biz istiyoruz ki bu evler eski yapıları esas alınarak yeniden restore edilsin ve korunsun. Bizim gücümüz böyle bir şeye yetmiyor. Eğer ki devlet bakabilirse bu evlere iyi olur."