Bazı gelenekler ve göreneklerin zamanla önemini yitirdiğinden, devre dışı kalmalarında bir sıkıntı olmamakla birlikte, neden daha önce düşünülmedi diye eleştirenler dahi oluyor.

Geçmişten günümüze, belli kesim ve bölgelerin kendilerine has, gelenek, görenek, anane ve adetleri vardır.

Bunlar arasında vazgeçilmeyecek kadar önemli olan gelenekler kadar, sürdürülmesi abes ve gereksiz olan gelenek ve adetler de vardır.

Teknolojinin hızla ilerlediği günümüz dünyasında, aslında dönem dönem gelenek adet ve göreneklerimizin gözden geçirilmesi gerekiyor.

Günümüzde artık bir geçerliliği ve önem olmayan bir kıymeti harbiye arz etmeyen bu adetlerden sıyrılması gerekiyor. Körü körüne bazı geleneklerin sürdürülmesinin hiç kimseye fayda sağlamadığına şahit oluyoruz. Hatta ve hatta utanç duyduklarımız dahi olabiliyor.

Adetlerimiz arasında bulunup daha sonra kaldırılan bu adetlerden birkaçını isterseniz hatırlayalım.

Eskiden şehirlerarası otobüs taşımacılığında, otobüs seyir halinde iken yolcuların sigara içmesi serbestti. 46 yolcu kapasiteli otobüste,  yaşlı, hasta ve çocuklar olmasına rağmen sigara içilirdi. Hatta yolculuk  esnasında 24 saat süren İstanbul yolcuları, yolculuk sıkıntısını hafifletmek için ha bire sigaraya yüklenirlerdi. Hatta zannederdiniz ki, ne kadar sigara içilirse yol o kadar erken bitecek gibi. Otobüs tavanında sigara dumanından bulutları oluşurdu.

O yıllarda Türkiye’de belli, illerde havaalanı vardı.  Hava alanı olan şehirlerde bile uçağa  binmek bir imtiyazdı. Uçak biletleri fiyatlarının çok yüksek olmasından dolayı insanlar uçağa binemezlerdi.

Hal böyle olunca zorunlu olarak şehirlerarası yolculukta otobüsler tercih edilirdi.

Ve yılar sonra toplu taşıma araçlarında sigara içme yasağı geldi.

O yıllarda otobüs yolculuğu yapanlar o günleri hatırladıkça bir çoğunun utanç duyduğundan hiç şüphem yok. İyi ki öyle bir yasak geldi. Neydi duman arsındaki yolculuk diye hayıflanırlar.

Mazide kalan bir başka adet. Hatırlarsınız, taziye evlerine başsağlığı için giden misafirlere sigara ikram edilirdi. Farklı farklı markalı sigaralar gelen misafirlere tepsilerde ikram edilir, hatta sigara içmeyenler bile sigarayı alır ve yakmaya başlarlardı. Taziye yerinde sigara yakmamak suçmuş gibi. Sanki çok üzüldüğünün bir göstergesiymiş gibi herkes sigara yakardı.  Allah’tan böyle bir ikramın gereksiz olduğu yıllar sonra fark edildi de tedavülden kaldırıldı.

Buna benzer gereksiz görülüpte son zamanlarda kaldırılan bir diğer adet taziye süresinin bir haftadan üç güne düşürülmesiydi. Taziyelerin 3 gün olması Peygamberimiz Muhammed (s.a.v.) sünneti olmasına rağmen. Her nedense bir hafta sürdürülürdü. Sonunda taziyelerin 1 hafta uzatılmasının anlamsız ve gereksiz olduğu kanısına varıldı. Yıllardır süren yanlış bir gelenek daha güncellenmiş oldu ve doğru olan uygulanmaya başlandı.

Bu saydıklarımız güncellenen geleneklerden sadece üç tanesi. Misal ve emsal olsun diye bunları sıraladık.

Önümüzdeki yazıda, güncellenmeyi bekleyen ve değişim bekleyen iki gelenekten söz edeceğiz. Bugünden belki gereksiz görülecek, ama kaldırıldığında daha isabetli bir karar alındığı fark edilecek ve iyi ki böyle bir güncelleme yapıldı diyeceksiniz.